Cốt toái bổ - dược liệu quý cho xương khớp

Cốt toái bổ dược liệu vốn là vị thuốc quý, được sử dụng rộng rãi trong nền y học cổ truyền ở nước ta, đặc biệt trong việc điều trị các bệnh lý xương khớp. Ở bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về loại thảo dược này. Hãy cùng theo dõi nhé!

Cốt toái bổ là gì?

Cốt toái bổ hay còn gọi là Bổ cốt toái, là một vị thuốc quý trong y học cổ truyền của nước ta, có tên khoa học là Drynaria fortunei (Kuntze ex Mett.) J.Sm.

Ngoài ra, cây Cốt toái bổ còn được gọi với một số cái tên khác như: Co tạng tố (Thái ở châu Quỳnh Nhai), Co in tó (Thái ở Điện Biên), Tắc kè đá,…

Tên gọi Cốt toái bổ xuất phát từ việc người ta tin rằng vị thuốc này có khả năng chữa lành những tổn thương xương như dập, gãy.

Trong tên gọi Co tạng tó, “tạng” có nghĩa là đặt vào, “tó” là liền lại, ám chỉ vị thuốc này “đặt vào sẽ liền lại”. Còn với tên gọi Co in tó, từ “in” có nghĩa là gân, ý nói dược liệu này có khả năng nối liền gân cốt.

Theo Đông y, Cốt toái bổ có vị đắng, tính ôn, quy vào kinh can và thận, có tác dụng: bổ can thận, mạnh gân cốt, khu phong, trừ thấp, có thể dùng làm thuốc hòa hoãn, giảm bớt đau, hành huyết, phá ứ, cầm máu.

Đặc điểm và phân bố của cây Cốt toái bổ

Ta có thể nhận biết cây Cốt toái bổ qua hình dáng bên ngoài nhờ vào những đặc điểm sau:

• Lá hứng mùn: Những lá này thường có màu nâu (một số ít có màu xanh), chúng mọc ở bên dưới, che phủ kín thân rễ của cây. Cạnh lá hứng mùn có các khía răng to, đều, mặt trong có lông, gân lá lồi rõ.
• Lá thường: Lá thường của cây có màu xanh lục, có những xẻ thùy sâu nằm so le nhau, mép lá nguyên vẹn hoặc có các khía rất nhỏ. Ở mặt dưới gân lá có các túi bào tử hình trái xoan hoặc hình tròn, màu vàng nhạt.
• Thân rễ: Rễ cây Bổ cốt toái có hình dạng củ, cong queo, dẹt và phân thành nhiều nhánh. Rễ già của cây thường có màu nâu hoặc nâu sậm, bao phủ bên trên là một lớp lông vảy màu vàng hoặc nâu vàng, có độ óng.

Trong tự nhiên, cây Cốt toái bổ thường mọc trên các núi đá, những đám rêu dọc các con suối. Ngoài ra, chúng cũng có thể sống ký sinh trên thân của những cây khác như cây đa, cây si. Ở nước ta, cây Bổ cốt toái chủ yếu mọc ở các tỉnh miền núi phía Bắc như: Hòa Bình, Sơn La, Lạng Sơn, Lào Cai, Cao Bằng, Bắc Kạn, Tuyên Quang, Thái Nguyên,…Ngoài ra, Cốt toái bổ cũng phân bố ở Lào, miền Trung và miền Nam Trung Quốc.

☛ Tham khảo thêm tại: Hình ảnh nhận biết cây cốt toái bổ chính xác

Hình thức sinh sản của cây Cốt toái bổ

Cốt toái bổ sinh sản trong tự nhiên bằng 2 hình thức: phát tán bào tử trong không khí (nhờ vào tác động của nước, gió, côn trùng,…) và mọc chồi mới từ thân rễ của cây.

Thông thường, Cốt toái bổ có thể sống nhiều năm trong tự nhiên, vậy nhưng mỗi năm cây chỉ mọc thêm từ 3-5 lá mới, đặc biệt phần thân rễ của cây phát triển rất chậm.

Ở nước ta dược liệu này vẫn chưa được trồng phổ biến mà chỉ có ở một số vườn thuốc riêng biệt. Hơn nữa, do bị khai thác liên tục trong thời gian dài, quần thể Cốt toái bổ trong tự nhiên ngày càng bị thu hẹp, trở nên khan hiếm.

Hiện nay, Cốt toái bổ đã được đưa vào danh mục dược liệu quý hiếm cần được chú ý bảo tồn trong Sách Đỏ Việt Nam.

Thành phần hóa dược của Cốt toái bổ dược liệu

Theo Trung quốc thực vật chí (1961,447), trong Cốt toái bổ có 2 thành phần chỉ yếu là:

• Hesperidin (CA., 1970, 73, 11382j)
• Tinh bột (chiếm từ 25-34.89%)

Theo những nghiên cứu được thực hiện gần đây, trong dược liệu Cốt toái bổ có chứa tới hơn 369 hợp chất. Trong đó có những hợp chất như: flavonoid, proanthocyanidin, triterpenoids, axit phenolic và lignans.

Công dụng của Cốt toái bổ dược liệu

Dược liệu Cốt toái bổ chính là phần thân rễ già của cây. Không chỉ được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền, Cốt toái bổ cũng được y học hiện đại chứng minh và công nhận những giá trị nhất định.

Theo y học cổ truyền, Cốt toái bổ dược liệu có những công dụng như:

• Bổ can thận, tăng cường chức năng nội tiết
• Chữa đau răng, chảy máu chân răng do thận hư
• Chữa lành những chấn thương liên quan đến tụ máu, bong gân, sai khớp, ù tai
• Chủ trị đau nhức xương khớp, đau lưng, mỏi gối, dập gãy xương,…

Theo y học hiện đại, vị thuốc Cốt toái bổ có một số tác dụng như sau:

• Giúp tăng cường khả năng hấp thu canxi và phốt-pho vào xương, tăng khả năng đồng hóa xương, thúc đẩy các tổn thương xương nhanh lành hơn, phòng ngừa nguy cơ loãng xương, chống viêm khớp
• Có tác dụng an thần, giảm đau, ngăn ngừa tình trạng lipit trong máu cao, phòng ngừa chứng xơ vữa động mạch
• Chữa các chứng bệnh có liên quan đến suy giảm nội tiết, ù tai
• Dùng điều trị trong các trường hợp tiêu chảy kéo dài.

☛ Tìm hiểu chi tiết tại: Tác dụng của Cốt toái bổ

Bào chế và sử dụng dược liệu Cốt toái bổ như thế nào?

Giống như những loại thảo dược khác, Cốt toái bổ cần phải qua bào chế trước khi được được vào sử dụng.

Cách bào chế dược liệu Cốt toái bổ

Dược liệu Cốt toái bổ có thể được thu hái quanh năm, nhưng chủ yếu vào thời điểm từ tháng 4 đến tháng 8 hoặc tháng 9 hàng năm. Khi thu hái Cốt toái bổ, người ta sẽ thu hoạch những phần thân rễ già, bớt lại đầu tễ và lá để cây có thể tiếp tục sinh trưởng.

Sau khi thu hái, dược liệu Cốt toái bổ sẽ được tiến hành bào chế như sau:

• Cắt bỏ những nhánh nhỏ và lá còn sót lại trên thân rễ
• Cạo sạch hoặc dùng lửa đốt qua cho hết lớp lông vảy bao phủ xung quanh thân rễ
• Rửa sạch, để ráo nước
• Thái thành từng lát mỏng, đem phơi hoặc sấy khô.

Cách sử dụng vị thuốc Cốt toái bổ

Cốt toái bổ dược liệu có thể được sử dụng bằng những cách sau:

• Giã nát (đối với dược liệu tươi) dùng đắp lên vết thương
• Sao vàng, hạ thổ, dùng sắc thuốc uống (kết hợp với những vị dược liệu khác) hoặc ngâm rượu
• Với Cốt toái bổ đã được phơi hoặc sấy khô, có thể nghiền thành bột mịn, dùng uống, bôi hoặc đắp,…

Ai nên dùng vị thuốc Cốt toái bổ?

Vị thuốc Cốt toái bổ thích hợp dùng cho các trường hợp:

• Người có những vấn đề về xương khớp: đau nhức xương khớp, viêm khớp, đau lưng, mỏi gối,…
• Người bị chấn thương, sưng đau (bầm tím, bong gân, gãy xương)
• Người có chức năng sinh lý kém do thận hư, thận yếu
• Người bị suy giảm chức năng thận, có biểu hiện ù tai, đau lưng
• Người bị hôi miệng, chảy máu chân răng
• Người bị tiêu chảy kéo dài.

Bài thuốc sử dụng Cốt toái bổ dược liệu

Từ xa xưa, Cốt toái bổ đã được cha ông ta sử dụng để chữa nhiều chứng bệnh khác nhau. Bạn có thể tham khảo một số bài thuốc dưới đây:

Trị chảy máu chân răng, răng lung lay do thận hư

Bài thuốc 1:

Chuẩn bị: Dược liệu Cốt toái bổ với liều lượng tùy ý.

Thực hiện: Giã nhỏ Cốt toái bổ, đem sao lên cho đến khi chuyển màu đen, nghiền thành bột mịn và sát vào lợi.

Bài thuốc 2: Thang gia vị địa hoàng

Chuẩn bị: Thục địa , Cốt toái bổ mỗi vị 16g, Sơn dược, Sơn thù, Bạch linh, Đơn bì, Trạch tả mỗi vị 12g, Tế tân 2,4g.

Thực hiện: Cho các vị dược liệu vào ấm, thêm nước sạch, sắc uống.

Chữa ù tai, đau lưng, đau răng do thận hư

Chuẩn bị: 4-6g bột Cốt toái bổ, bầu dục (cật) lợn – 1 cái.

Thực hiện: Đổ bột Cốt toái bổ vào bên trong bầu dục lợn, đem nướng chín, ăn mỗi ngày 1 quả.

Chữa đau lưng mỏi gối do thận hư – thận yếu

Chuẩn bị: Cẩu tích, Hoài sơn mỗi vị 20g, Cốt toái bổ, Tỳ giải, Đỗ trọng mỗi vị 16g, Gối hạc, Ngưu tất, dây Đau xương, Thỏ ty tử mỗi vị 12g.

Thực hiện: Cho tất cả các vị dược liệu vào ấm sắc cùng nước sạch, uống hết trong ngày.

Chữa gân cốt tổn thương, răng bị viêm, lung lay chảy máu

Chuẩn bị: Cốt toái bổ 15g, Sinh địa, lá sen tươi, Trắc bá diệp tươi mỗi loại 10g.

Thực hiện: Cho tất cả dược liệu vào ấm, thêm nước sạch, sắc uống.

Chữa bong gân, tụ máu

Chuẩn bị: Rễ Cốt toái bổ tươi, lá chuối sạch.

Thực hiện:

• Làm sạch hết vảy lông bên ngoài rễ Cốt toái bổ, rửa sạch
• Giã nhỏ rễ Cốt toái bổ, dấp nước
• Nướng lá chuối tươi cho mềm, sau đó gói rễ Cốt toái bổ đã sơ chế vào, đắp lên chỗ đau và bó lại
• Thay dược liệu nhiều lần trong ngày.

Chữa gãy xương kín và chấn thương phần mềm

Bài thuốc 1:

Chuẩn bị: Một lượng bằng nhau các dược liệu: Cốt toái bổ, Huyết Kiệt, Đương quy, Một dược, Nhũ hương, Bằng sa, Địa miết trùng, Tục đoạn, Đại hoàng.

Thực hiện: Tán tất cả các vị dược liệu thành bột mịn, sau đó trộn với Vaseline và thoa lên khu vực bị chấn thương, đau nhức.

Bài thuốc 2:

Chuẩn bị: Một lượng bằng nhau: Lá sen tươi, quả Bồ kết tươi, Cốt toái bổ và lá Trắc bá diệp tươi.

Thực hiện: Nghiền các vị dược liệu thành bột mịn, mỗi lần dùng 12g hãm với nước sôi để uống. Ngoài ra, có thể giã nát những dược liệu này rồi đắp lên vùng bị tổn thương.

Bổ khí huyết, bổ gân xương

Đây là bài thuốc thường được dùng trong trường hợp người lớn tuổi bị suy nhược cơ thể, gãy xương lâu liền.

Chuẩn bị: Đảng sâm, Hoài sơn, Ba kích mỗi vị 16g, Cốt toái bổ, Hoàng kỳ, Bạch truật, Đương quy, Cẩu tích, Tục đoạn, Mẫu lệ mỗi vị 12g, Thiên niên kiện 8g.

Thực hiện: Cho tất cả các dược liệu vào ấm, thêm nước sạch, sắc uống.

Việc sử dụng Cốt toái bổ dưới dạng bào chế thông thường có thể mang lại hiệu quả không cao do lẫn nhiều tạp chất. Hơn nữa, quá trình tự chế biến tại nhà dễ xảy ra sai sót, khiến dược liệu không phát huy được tác dụng. Đặc biệt, hiện có rất nhiều loại Cốt toái bổ kém chất lượng được bày bán trên thị trường, bạn cần hết sức cẩn trọng khi chọn loại dược liệu quý hiếm này.

An Kiện Vương – giải pháp mới cho người bệnh xương khớp

An Kiện Vương là sản phẩm được bào chế bằng dây chuyền công nghệ tiên tiến hiện đại, giúp giữ lại những hoạt chất quý giá của dược liệu, từ đó giúp chúng phát huy được tối đa hiệu quả. Viên uống An Kiện Vương với các thành phần chủ yếu từ thiên nhiên, trong đó phải kể đến Cốt toái bổ và bộ 3 dược liệu quý: chiết xuất Móng quỷ (Iridoforce^TM), chiết xuất Một dược (Myrliq^TM), Nhũ hương.

Cao Cốt toái bổ giúp tăng cường khả năng hấp thụ canxi và phốt pho vào xương, đồng thời hỗ trợ làm lành các tổn thương xương, giúp tăng mật độ xương và làm giảm nguy cơ loãng xương.

Iridoforce^TM được nhập khẩu trực tiếp từ tập đoàn dược phẩm Naturex, chứa hàm lượng hoạt chất Harpagosides cao vượt trội, có khả năng chống viêm, giảm đau hiệu quả. Không chỉ vậy, Iridoforce^TM còn có thể giúp tăng tổng hợp chất cơ bản sụn glycosaminoglycan và acid hyaluronic, từ đó hỗ trợ phục hồi, tái tạo tổn thương tại sụn khớp, giúp tăng cường khả năng vận động của người bệnh.

Myrliq^TM được chiết xuất từ Một dược bằng công nghệ CO₂ siêu tới hạn, giúp thu được hàm lượng hoạt chất cao nhất và đảm bảo không tồn dư tạp chất trong dịch chiết thu được. Nhờ đó, Myrliq^TM có thể phát huy tối đa hiệu quả giảm đau nhức xương khớp của Một dược.

Nhũ hương không chỉ có khả năng chống viêm, giảm đau mà còn có thể ngăn chặn quá trình thoái hóa mô xương. Đặc biệt, sự kết hợp giữa Nhũ hương và Một dược đã được chứng minh có thể mang lại hiệu quả cao hơn nhiều lần so với việc sử dụng riêng lẻ từng vị dược liệu.

Sản phẩm hiện đã có mặt tại các nhà thuốc trên toàn quốc, bạn có thể tìm nhà thuốc gần nhất TẠI ĐÂY

Để đặt mua An Kiện Vương giao hàng, thanh toán tại nhà, vui lòng CLICK VÀO ĐÂY

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến sản phẩm hoặc cần tư vấn thêm, hãy liên hệ trực tiếp với chúng tôi qua tổng đài 1800 1037 để được hỗ trợ, giải đáp nhanh nhất.

Hy vọng những thông tin chúng tôi cung cấp trên đây có thể giúp bạn đọc hiểu hơn về dược liệu Cốt toái bổ. Chúc bạn thật nhiều sức khỏe!

Nguồn tham khảo:

https://youmed.vn/tin-tuc/cot-toai-bo-vi-thuoc-quy-bo-gan-cot/

https://suckhoedoisong.vn/cot-toai-bo-manh-gan-cot-bo-can-than-16921165.htm

http://vnntfp.com/cay-cot-toai-bo.html

Chia sẻ12